Rotterdam, De Groene Kaap

ALUMINIUM IS ZODRA HET WORDT TOEGEPAST ZEER DUURZAAM

“Het is een jongensdroom die uitkomt. Als architect maak je het niet vaak mee dat je vanaf het begin bij een dergelijk grootschalig project betrokken bent.” Architect Koos Kok van Bureau Massa in Rotterdam doelt hiermee op het ontwerp van het appartementencomplex De Groene Kaap in de voormalige volkswijk Katendrecht (ook wel de Kaap genoemd) in de havenstad. Tot stand gekomen in opdracht van Stebru Bouw BV. De Groene Kaap bestaat uit 450 woningen, commerciële ruimtes, een parkeergarage en hoftuinen. De talloze gezinswoningen verdienen extra aandacht, zoals de vierlaagse kadewoningen, die een eigen kelder hebben en de drielaagse hofwoningen die zich op tien meter boven maaiveldniveau bevinden. Met de grondgebonden woningen krijgen de gebouwen een stevige basis als ‘voeten’ in de stad.

Stapeling van kwaliteiten

De Groene Kaap is veel meer dan een optelsom van woningen, winkels en parkeervoorziening. Het is ook de positieve uitkomst van ingewikkeld gepingel in een overvol strafschopgebied. Ondanks de enorme dichtheid van zo’n 200 woningen per hectare en de robuuste uitstraling is de Groene Kaap in al zijn omvang én hoogte beslist niet benauwend. Integendeel, het contact met het water en zeker ook de verbindende hoftuinen zorgen juist voor licht, lucht en leven. Kok: “De Groene Kaap kenmerkt zich door een grote complexiteit. Dat zit ‘m met name in de stapeling van kwaliteiten van parkeren, wonen, groenvoorziening, maar ook in de uitnodiging in het ontwerp om elkaar te ontmoeten.”

Verbinding

En daar is Koos Kok met vlag en wimpel in geslaagd. Het enorme volume kenmerkt zich door afwisseling, transparantie. Het is een organisch binnenstedelijk ontwerp, waarvan van afstand al te zien is dat er dynamiek, leven in zit. Dat is niet in de laatste plaats te danken aan de fraaie hoftuinen die, mede dankzij bewust gecreëerde wandelroutes, de diverse blokken verbinden. Ontmoeten vindt namelijk doorgaans op horizontaal niveau plaats. Zo ook bij De Groene Kaap. “Verbinding is natuurlijk uitermate belangrijk voor de bewoners. De hoftuinen dragen ertoe bij dat de individuele volumes als een gezamenlijke buurt herkenbaar zijn. Dit bevordert de onderlinge cohesie. Ontmoeten wordt uitnodigend. Dit geldt ook voor de stadkant. Vanaf het Astanaplein wandel je zó het groene daklandschap binnen”, legt Koos Kok uit.

Balans

De woontorens zijn hoger aan de noordzijde en zodanig gepositioneerd dat bewoners optimaal uitzicht hebben en de balans tussen licht en schaduw in het voordeel van het eerste uitpakt. Bijzonder is de functie van de parkeergarage of beter: de dubbele functie. Koos Kok: “In eerste instantie waren de hoven aan de Hilledijk-zijde eigenlijk opgesloten, ze waren te diepliggend. Het dreigde te benauwen. Dit is opgelost door de parkeergarage voor een deel er onder te plaatsen. Hierdoor werden de binnenhoven een aantal lagen opgetild.”

Wat betreft materialisatie en detaillering heeft de architect gebruikgemaakt van metselwerk in warme aardetinten. Het aanzicht van de Groene Kaap wordt bepaald door industriële rasters met behoud van de menselijke schaal. Koos Kok hierover: “De gebouwen variëren in rastertype, buitenruimte en raamcompositie. De buitenruimten liggen zowel binnen als buiten de woningen. Het gevaar van eentonigheid is afwezig. De menselijke maat is belangrijk. Daar houd je rekening mee. Het gaat om de bezieling van zo’n project.”

Aluminium detaillering

Tegenover het warme metselwerk staat een strakke aluminium detaillering, die de industriële uitstraling benadrukt. Er is een enorme hoeveelheid aluminium muurafdekkappen toegepast, al dan niet voorzien van aluminium balustersystemen. Daarnaast zijn ook de waterslagen in aluminium uitgevoerd net zoals diverse hekwerken. Voor dit project is voor het balustersysteem een speciale handrail ontworpen. “Prijstechnisch is de keuze niet op stalen detaillering maar op aluminium detaillering gevallen. Bovendien is aluminium, zodra het wordt toegepast zeer duurzaam”, licht Kok toe. “In aluminium detaillering zit sowieso meer potentie dan nu zichtbaar is overigens. En specifiek voor dit project was het aangenaam dat de producent goed meedacht.”