Ridderkerk, Tourmalijn

ALUMINIUM VERSTERKT DE SCULPTURALE VORMGEVING

Architect Ewout Vernhout van Arlan Architecten noemt het de poort van Rijnmond. Een pretentieuze typering, maar wel een die past bij de allure van wooncomplex Tourmalijn in Ridderkerk. Twee forse, maar tegelijkertijd niet robuust ogende woontorens torenen als poortwachters hoog boven het landschap uit. Gesitueerd op een oud-industriële locatie waar de rivieren de Maas, de Lek en de Noord samenkomen, een van de drukste vaarroutes van Nederland, vormen deze woontorens een baken van herkenning, reeds van verre zichtbaar. Het is juist dit oer-Hollandse landschap – het levendige rivierenknooppunt en de altijd Hollandse luchten – dat opvallend veel oud-schippers naar de torens trok. Zij genieten dagelijks van het formidabele uitzicht op de rivieren, het landschap en de steeds wisselende wolkenpartijen.

Materialisatie

Onlosmakelijk verbonden met Tourmalijn zijn de ernaast gelegen woontoren Onyx met loftappartementen en het pal daarachter gelegen rijksmonument Gebouw-U, de fabriekshal van de voormalige electro-fabriek Smit Slikkerveer. De materialisatie van Onyx met zijn grote aluminium ramen en de horizontale elementen en donkere, geschilferde gevelsteen is ook doorgetrokken naar Tourmalijn. Het hele plan is van een gesloten oud-industrieel gebied nu toegankelijk voor een breed publiek.

Sculptureel proces

De namen van de gebouwen, Onyx en Tourmalijn, zijn afgeleid van edelstenen. “Juweeltjes aan de Maas”, noemt Vernhout zijn stoere ontwerpen. Met die kanttekening dat Tourmalijn in dit geval niet met ‘oe’ geschreven wordt, maar met ‘ou’. “Tour verwijst naar toren”, legt hij uit.

De realisatie van Tourmalijn was volgens de architect een sculptureel proces: “Een soort beeldhouwen, waardoor er ook een levendige dynamiek is ontstaan. De achterste appartementen zijn iets uitgetrokken om de massaliteit te doorbreken, waardoor Tourmalijn een soort ruwe diamant is geworden. Hierdoor bieden ook deze woningen een geweldig uitzicht op het rivierenlandschap.”

Aluminium detaillering

De dynamiek van Tourmalijn wordt verder benadrukt door de uitstekende transparante balkons en de witte gesloten balkons. Deze laatste balkons zijn voorzien van een aluminium muurafdeksysteem met een blind bevestigd aluminium balustersysteem en lijken geruisloos over te gaan in de witte, horizontale banden. “Dat betekende ook dat we voor de uitdaging stonden om op een zo esthetische mogelijke manier de aluminium muurafdekkap over te laten lopen in de aluminium waterslag, die een andere vormgeving en hellingshoek heeft. Om een goede overgang en verbinding te realiseren is een aluminium gootje als verbindingselement ontwikkeld, waardoor tevens de afwatering goed geregeld is.”

Vernhout heeft voor de detaillering niet voor niets gekozen voor aluminium: “Bij details zoals het aluminium verbindingsgootje moet je rank kunnen detailleren. Aluminium laat zich makkelijk vormen. Bovendien is aluminium ondersteunend aan het ontwerp en versterkt het de sculpturale vormgeving.”