Kapellen, Castelijm

STRAKKE BELIJNING MET LEVENSLOOPBESTENDIG ALUMINIUM

Op een kavel waar tot 2002 een lijmfabriek operationeel was, is in het Belgische Kapellen een kleinschalige woonwijk ontwikkeld met zestien grondgebonden woningen en negentien appartementen. Het project dat de naam Castelijm draagt, ligt enigszins verscholen aan de Hoogboomsteenweg. Een poortwachterswoning (met twee appartementen) markeert de toegang aan het begin van het langwerpige terrein en verklapt meteen dat het om kwalitatief hoogstaande woningbouw gaat. Materialisatie, zoals de aluminium detailleringen, is een wezenlijk onderdeel van de architectuur.

Duurzaam ontwerp

Castelijm is de winnende inzending van Abscis Architecten en opdrachtgever Re-Vive in een prijsvraag. Belangrijkste uitgangspunt van het duurzame ontwerp was het creëren van een aantrekkelijk woongebied waar bewoners in verschillende leeftijdscategorieën samen kunnen wonen. Projectarchitect Dirk D’Hondt: “We hebben daartoe een verscheidenheid aan typologieën ontworpen, met eengezinswoningen in twee-, drie-, vier- en vijf- ondereen-kapwoningen voor gezinnen met kinderen en daarnaast appartementen die gebouwd zijn volgens de principes van levenslang wonen en aanpasbaar bouwen. De wijk is ook ruim opgezet, met veel gemeenschappelijke buitenruimte en “een buurtschuur” ter bevordering van de sociale cohesie. Een langzame verkeersroute door Castelijm zorgt voor verbinding met andere delen van Kapellen, maar verder is het autoluw.”

Sterke uniformiteit

Tegenover de verscheidenheid in typologieën, staat een sterke uniformiteit in de architectuur. D’Hondt: “Om een harmonieuze sfeer in de wijk te creëren, hebben we het aantal materialen in de gevels beperkt gehouden. Zo zijn de gevels opgetrokken in eenzelfde gevelsteen in iets verschillende, maar op elkaar aansluitende kleuren lichtbeige, licht oranje, licht bruin en iets donkerder bruin. Daarmee herken je de individuele woningen goed maar blijft het totaalbeeld uniform.”

Strakke belijning

Een tweede verbindend element is cederhout, dat is toegepast als gevelbekleding op de begane grond en als verticale lamellen. D’Hondt: “Die lamellen hebben een zonwerende functie en geven met de houten gevelwanden een warme toets aan het ontwerp.” Het derde materiaal is aluminium. “Om het contrast met steen en hout te versterken en een strakke belijning te verkrijgen, hebben we een aantal elementen in aluminium toegepast en deze matzwart laten uitvoeren. Dat geldt niet alleen voor de kozijnen van de woningen; ook de vierkante regenafvoeren die in de gevel verzonken liggen zijn van aluminium en trekken perfecte verticale lijnen. Voor een strakke horizontale aflijning aan de bovenkant is een doorlopend muurafdeksysteem gebruikt. Matzwarte waterslagen zorgen voor de fijne detaillering in de gevels.”

Levensloopbestendig

Castelijm is een kleine oase geworden in Kapellen. Zeker als je bedenkt dat hier vijftig jaar een lijmfabriek heeft gestaan die niet bepaald een milieuvriendelijk imago had. D’Hondt: “Om het bewoonbaar te maken kun je je voorstellen dat een ingrijpende grondsanering nodig was. Waar de meeste grond is afgegraven bevindt zich nu overigens de parkeerkelder van het appartementengebouw, zo maak je van de nood een deugd. Verder is het project grotendeels Bijna Energie Neutraal (BEN) gemaakt en kun je woningen met zonnepanelen helemaal energieneutraal krijgen. Castelijm is zonder meer een duurzaam project, niet alleen wat betreft energiehuishouding, maar ook wat betreft materiaalgebruik en bovenal als het gaat om levensloopbestendigheid. Aluminium past hier uitstekend bij.”