Cuijk, Gebouwencomplex "De Zwaan"

VENSTERS ALS OPGEMAAKTE OGEN

De Zwaan in Cuijk is in meerdere opzichten een bijzonder project. De Zwaan bestaat uit 22 appartementen, twee grondgebonden woningen, 3000 m2 bedrijfsruimte ten behoeve van verschillende overheids- en welzijnsfuncties, 220 m2 commerciële bedrijfsruimte, een parkeergarage en fietsenkelder. Het plan maakt de verbinding tussen de kleinschalige woonwijk, het winkelcentrum, het gemeentehuis en het dorpsplein. Kenmerkend voor De Zwaan zijn de gevels, die een klassieke uitstraling hebben, maar toch duidelijk van deze tijd zijn. 

Het ontwerp is afkomstig van Dana Ponec architecten, dat al in 2002 voor het gebied een stedenbouwkundige visie ontwikkelde. Dana Ponec: “We zijn er al zo lang mee bezig geweest, het is een kindje van ons geworden. De uitdaging was vooral om de kleinschaligheid van de woonwijk te respecteren in het ontwerp, dat een groot programma huisvest.” En daar is Dana Ponec wonderwel in geslaagd. Zo heeft de architect de informele dorpsroute er weer in gebracht door een nieuw straatje te creëren. Om de kleinschaligheid te accentueren - of de fijnmazigheid, zoals Dana Ponec zegt – is het complex tweemaal doorsneden. Dat is gebeurd met een openbaar steegje en een interne passage. 

Toren

Deze interne passage wordt gemarkeerde door een opvallende markante witte toren met een visgraatmotief, die een semi-openbare doorloop is tussen Zwaanstraat en het achterliggend woongebied. De passage biedt bovendien toegang tot de kantoren op de begane grond en het middengedeelte, waarin de kantoren gestapeld zijn. Dana Ponec: “Bij het gemeentehuis stond een heel markant carillon, een herkenningspunt voor het Louis Jansenplein. Deze is helaas afgebroken, maar vormde voor mij inspiratie om De Zwaan te voorzien van een nieuwe toren aan het plein.” 

Aluminium

De vensters van de kantoorruimtes onderscheiden zich aan de buitenzijde van de appartementen door een stoere witte omlijsting. Voor de detaillering van de plafondhoge vensters zijn onder meer aluminium waterslagen en dagkanten toegepast. “Aluminium is een prettig en belangrijk materiaal”, zegt Dana Ponec hierover. “Aluminium zet zich gemakkelijk én naadloos. Ook in esthetisch opzicht is het een dankbare oplossing. Het is strak en glanst. Bovendien is het prijstechnisch een aantrekkelijke keuze voor detaillering. Door de toepassing van lichte aluminium dagkanten en waterslagen markeer je de vensters als opgemaakte ogen, die communiceren met het publieke domein.” 

Dubbele gevels

Het complex is voorzien van dubbele gevels, die door reliëfwerking voor een bijzonder dynamisch karakter zorgen. Door het repeterend effect van deze dubbele gevels ontstaat er een eenheid. Hier komt de combinatie van kleinschaligheid en grootschaligheid goed tot uiting en loopt de kleinere woonschaal naadloos over in het grote winkelcentrum. Een aardig detail is dat de passage is voorzien van een kunstwerk. Dit kunstwerk is tot stand gekomen door een samenwerking tussen Dana Ponec en kunstenares Eva Crebolder. Het is een driedimensionaal keramisch wandkleed dat bestaat uit handgevormde en geglazuurde bakstenen, die verwijzen naar de dakvorm van het dienstencentrum. Een treffend voorbeeld van combinatiedesign